☐ KOŚCIUSZKI 21/23 około 1932

Widoczne na rysunku kamienice powstały na początku XX wieku. Kamienicę z lewej strony rysunku (obecnie Kościuszki 21) wybudował w roku 1908 Józef Jączyński, na miejscu starszego budynku w którym również prowadził swoją, założoną w roku 1887, firmę „Dom mód Jączyński”. Na wyższych kondygnacjach znajdowały się mieszkania. Mieszkał tam właściciel oraz między innymi: Lewandowski Aleksander – sekretarz wydziału powiatowego, Lewandowski Roman – bankowiec oraz dyplomowany inżynier Bronisław Rudolf. W roku 1926 mieścił się tam Urząd parafialny oraz „radio elektr. zakład instalacyjny” Karola Wrycz-Rekowskiego. Ta 105-letnia kamienica zachowała się do naszych czasów w stanie praktycznie nienaruszonym. Wyjątkiem jest oczywiście parter przebudowywany sukcesywnie do zmieniających się form działalności gospodarczej. Datowanie kamienicy nr 23 (prawa część rysunku) jest trudniejsze. Powstała pomiędzy rokiem 1912 a 1920. Kamienicę z przeznaczeniem na własną działalność wybudowała „Komunalna Kasa Oszczędności Powiatu Chojnickiego” do roku 1920 mieszcząca się w budynku starostwa. Drugą połowę parteru zajmował Bank Polski. Również i tu na wyższych piętrach znajdowały się lokale mieszkalne. Mieszkał tam dyrektor Banku Polskiego Ignacy Gawroński oraz dyrektor powiatowej kasy komunalnej Józef Lipski, a także dr Paweł Neumann, adwokat Fleischer i sekretarz starostwa Bronisław Zaparucha. Najciekawsze jest jednak to, że kamienica ta istnieje do dnia dzisiejszego. Tak – budynek Banku Spółdzielczego to ta sama kamienica. W roku 1934 inż. Józef Ptaszyński przebudował całą fasadę kamienicy, likwidując masywny wykusz i wszelkie zdobienia. Dzisiaj nazwalibyśmy to „barbarzyństwem budowlanym”, jednak wtedy kamienica nie miała nawet 20 lat i żadne względy zabytkowe czy konserwatorskie nie miały znaczenia. Dostosowano ją po prostu do ówczesnych potrzeb lokalowych. Dzisiaj jedyną ozdobą kamienicy jest rozdzielenie okien lizenami.

Jacek KLAJNA