☐ Dwie rocznice. Z Opola na ziemię chojnicką

Organizatorem i pierwszym dyrektorem reaktywowanego w 1815 r. gimnazjum pruskiego w Chojnicach był przybyły ze Śląska Opolskiego Anton Piehatzek. Kierował on szkołą w trudnym okresie jej formowania. Był to wówczas jedyny między Gdańskiem a Toruniem zakład oświatowy, w którym można było uzyskać maturę. Po trzech latach energicznej pracy A. Piehatzek opuścił Chojnice. Wrócił do Opola. Jego następcą został dr Joseph Müller. Gimnazjum ustabilizowało się pod kątem struktur organizacyjnych i poszerzyło się grono pedagogiczne.

Kapłan diecezji chełmińskiej

Syn A. Piehatzka, Konstantin, urodził się w Opolu 26 kwietnia 1823 roku, a więc kilka lat po powrocie ojca z Prus Zachodnich, do których należały wówczas Chojnice. Wykształcenie średnie zdobył w rodzinnym mieście. Po uzyskaniu matury (w wieku 19 lat) podjął we Wrocławiu studia uniwersyteckie z zakresu teologii katolickiej. W tym ośrodku akademickim poznał wielu studentów z Prus Zachodnich, Polaków i Niemców. Po niespełna trzech latach przeniósł się do Seminarium Duchownego w Pelplinie. W diecezji chełmińskiej brakowało w tym czasie kapłanów i na jej teren przybywali kandydaci do stanu duchownego ze Śląska, z Moraw, z Warmii i innych regionów. Trzeciego kwietnia 1847 roku Konstantin Piehatzek otrzymał w pelplińskiej katedrze święcenia kapłańskie. Pierwszą placówką duszpasterską, do której skierowały go władze diecezjalne, było Nowe nad Wisłą. Co może zaciekawić Czytelników naszego miesięcznika 175 lat później, w ubiegłym roku, również do Nowego skierowany został po konsekracji chojniczanin ks. Patryk Jutrzenka Trzebiatowski. Później ks. Piehatzek trafił do niezbyt odległego Gniewu, a następnie przeniesiony został w okolice dobrze znane jego ojcu – do Wiela na południu Kaszub. Stamtąd blisko było już do Chojnic, dlatego ks. K. Piehatzek prawdopodobnie z zadowoleniem przyjął dekret o powierzeniu mu parafii w Nowej Cerkwi. Był najpierw jej administratorem, a od 8 maja 1851 r. jej proboszczem. Parafią zarządzał przez okres prawie 22 lat, do śmierci 16 marca 1873 roku. Angażował się nie tylko w życie religijne wspólnoty, ale również bliskie były mu sprawy społeczne i obyczajowe. Przejawem takiej postawy było m.in. założenie w Nowej Cerkwi k. Chojnic Bractwa Trzeźwości. Ks. Piehatzek pełnił ponadto obowiązki inspektora szkół ludowych.

Jubileuszowe wspomnienie

W br. przypada zatem 200. rocznica urodzin i 150. rocznica śmierci kapłana, którego ojciec również związany był, choć tylko przez kilka lat, z ziemią chojnicką. Takich Ślązaków, którzy w XIX w. zapisali trwałe ślady w historii życia oświatowego i religijnego w Chojnicach i okolicy było znacznie więcej.

Kazimierz Jaruszewski
Prezes Chojnickiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk