wtorek, 19 marca 2024r.

dziś są imieniny: Józefa, Bogdana. Podaruj prezent

Twarze z przeszłości

Florian Ceynowa

Florian Ceynowa (1817-1881), maturzysta z 1841 r., filomata chojnicki, lekarz, pisarz i działacz polityczny, folklorysta i językoznawca, twórca regionalizmu kaszubskiego. Florian Ceynowa, urodzony 4 maja 1817 r., to jeden z najsłynniejszych wychowanków Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Chojnicach. Pochodzący ze Sławoszyna k. Pucka syn kowala po ukończeniu szkoły elementarnej kształcił się [...]

Rabin w amerykańskich siłach powietrznych

Twarze z przeszłościArthur Bluhm urodził się 23 października 1899 r. w Cekcynie w Borach Tucholskich w rodzinie żydowskiej. Nie miał rodzeństwa. Ojciec A. Bluhma zajmował się handlem. Znawca języków orientalnych Swoją edukację rozpoczął w cekcyńskiej szkole ludowej, a następnie kształcił się w szkole miejskiej dla chłopców w Chojnicach. Do tego miasta przeprowadziła się bowiem jego […]

Polski hrabia z Bagdadu

W latach zaboru administracja pruska niechętnie umożliwiała Polakom obejmowanie urzędów landratów(starostów) czy burmistrzów. Sytuacja diametralnie zmieniła się po przyłączeniu niektórych powiatów Prus Zachodnich do II Rzeczypospolitej. Nowo utworzonymi jednostkami samorządu terytorialnego w znacznej liczbie zaczęli kierować ludzie zasłużeni dla podtrzymywania polskości w okresie niewoli. [...]

Turkus, szafir i błękit, czyli z Chojniczaninem na baśniowej lagunie

Podczas lipcowego urlopu stały korespondent naszego miesięcznika dotarł na zachodnią Kretę. Jedną z najwspanialszych atrakcji greckich wakacji był pobyt na lagunie Balos i ‘pirackiej’ wyspie Gramvousa. Zachęcamy Czytelników do odwiedzenia tych wyjątkowych zakątków. Osobom zainteresowanym bardzo ciekawą historią relacji polsko-greckich (szczególnie w XX w.) polecamy natomiast publikacje [...]

2022 Rok Romantyzmu. Filomaci wileńscy

Dwieście lat temu, w czerwcu 1822 roku, wydany został w Wilnie pierwszy tom „Poezji” Adama Mickiewicza.Wydarzenie to uznawane jest za początek kultury literackiej polskiego romantyzmu. Mickiewiczwywodził się ze środowiska filomackiego. Warto w bieżącym, jubileuszowym roku przypomnieć, kim byli filomaci wileńscy. Miłośnicy nauki i biesiadyPierwszego października 1817 roku sześciu [...]

Pasjonat nauki i badań regionalnych

Znakomitym chojnickim przyrodnikiem i pedagogiem był Ignaz Prätorius (1836-1908). Pochodził z Reszla na Warmii. Doktor fizyki Egzaminy maturalne Prätorius złożył w Braniewie i zamierzał w miejscowym seminarium przygotowywać się do stanu kapłańskiego. Ostatecznie zdecydował się na studia uniwersyteckie we Wrocławiu, gdzie w 1863 r. obronił rozprawę doktorską z fizyki. W tym mieście uzyskał też [...]

Sąsiedzi

22 lipca 2021 roku zakończył się drugi etap prac archeologicznych w chojnickiej „Dolinie Śmierci”. Wykonane prace miały na celu potwierdzenie wskazanego wcześniej przez mieszkańców Chojnic miejsca w którym dokonano mordu i spalenia ciał około 800 osób w dniu 20 stycznia 1945 roku. O wynikach przeprowadzonych prac dowiemy się zapewnie z raportu Instytutu Pamięci Narodowej. Mnie […]

Sykstus Mądry

Sprawa katyńska na długie lata, jeśli nie na zawsze, podzieliła Polaków i Rosjan. Było to jedno z najohydniejszych ludobójstw w historii ludzkości. Sowieccy oprawcy bez sądu, strzałem w tył głowy, wymordowali tysiące polskich oficerów. Wśród ofiar tego ludobójstwa byli także chojniczanie. Kapitan Sykstus Mądry, oficer 66 Kaszubskiego Pułku Piechoty, a następnie 1 Batalionu Strzelców, chociaż [...]

Bogumił Adolf Hoffmann

Piętnastego kwietnia 1920 r. rozpoczęło działalność Państwowe Gimnazjum Klasyczne w Chojnicach. Wcześniej gmach, w którym mieściła się szkoła, był siedzibą polskiego kolegium jezuickiego, a następnie gimnazjum pruskiego. Pieczę nad męską szkołą średnią w Chojnicach po powrocie do Rzeczypospolitej władze oświatowe powierzyły Ferdynandowi Bieszkowi, zasłużonemu działaczowi narodowemu w latach [...]

Artysta, urzędnik, pedagog, badacz filigranów

Franciszek Pabich (1909-1989) to jedna z najjaśniejszych postaci na niwie chojnickiej kultury i sztuki. Był urzędnikiem państwowym, malarzem, kolekcjonerem, regionalistą tudzież cenionym historykiem filigranów i wytwórni papieru. Jego sylwetkę i dokonania pamiętają starsi chojniczanie, jednakże warto przypomnieć tę postać młodym mieszkańcom naszego miasta. Z familii emigrantów F. Pabich [...]

Chojnicki Bruno Schulz

Czytelnicy „Chojniczanina” z pewnością dobrze kojarzą postać Brunona Schulza z Drohobycza, literata i artysty plastyka o niezwykłej wyobraźni i światowej sławie. W Chojnicach również przyszedł na świat Bruno Schulz. Ten jednak nie podążył artystyczną ścieżką. Został księdzem. Bruno Schulz urodził się 22 lutego 1853 roku w rodzinie niemieckiej. Jego ojciec nosił imię August, matka zaś […]

Siewca nadziei w czasach złowieszczych

Krzysztof Kamil Baczyński. (1921 – 1944) Fot. domena publiczna Dwudziestego drugiego stycznia br. minęła 100. rocznica urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. W obecnej edycji „Chojniczanina” w stałym cyklu Twarze z przeszłości przypomnimy sylwetkę tego, być może, najbardziej utalentowanego polskiego poety pierwszej połowy minionego stulecia. Dokonamy tego w nietypowy sposób: [...]

Z zagłębia powołań

Wychowankami pruskiego gimnazjum w Chojnicach było wielu zasłużonych później duchownych (katolickich i ewangelickich). Do tego zacnego grona należał wywodzący się z Zaborów Stanisław Kossak Główczewski. Szlachecki rodowód Późniejszy duszpasterz i nauczyciel urodził się 21 stycznia 1893 r. w Małych Chełmach w powiecie chojnickim, dużej wsi odległej o godzinę wędrówki do kościoła w Brusach. [...]

Historyk Kosznajderii

Joseph Rink urodził się 18 stycznia 1878 r. w Moszczenicy k. Chojnic w rodzinie rolnika Jana i Tekli z d. Senske. W latach 1889-1898 był uczniem Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Chojnicach. Po maturze (1898) studiował w Seminarium Duchownym w Pelplinie i otrzymał 16 marca 1902 r. święcenia kapłańskie. Był wikarym w Szczuce, Gniewie, Oliwie, Gdańsku […]

Franciszek Żynda – Chojnicki skaut sprzed stulecia

Chojnicki skaut sprzed stulecia Franciszek Żynda przyszedł na świat 10 października 1892 r. w Owśnicy (powiat kościerski) w rodzinie rolnika Leopolda i Wiktorii z Muchowskich. Energiczny filomata Rodzice sprzedali gospodarstwo i zamieszkali z dziećmi w Kościerzynie. Franciszek uczył się w miejscowym progimnazjum, a następnie, w latach 1909-1914, w Królewskim Katolickim Gimnazjum w Chojnicach [...]