☐ Szkoła Podstawowa nr 1 im. Juliana Rydzkowskiego

Jako kolejną z kolekcji moich pocztówek chciałbym przedstawić pocztówkę wysłaną w styczniu 1916 roku przedstawiającą Szkołę Podstawową nr 1 w Chojnicach. Budynek liczy ponad 150 lat i został wzniesiony przez władze pruskie. Od 20 lat patronem szkoły jest jakże zasłużony dla naszego miasta sam – Julian Rydzkowski, który zapewne swego czasu przechodził obok szkoły kilka razy dziennie, gdyż zarówno mieszkał jak i pracował w jej sąsiedztwie. Sam budynek jednak nie zawsze służył w celach oświatowych. W czasie powstania warszawskiego Niemcy urządzili tutaj swój szpital polowy, gdzie trafiali również żołnierze ranni w naszej stolicy, ogólnie przez nasz dworzec przewijało się mnóstwo pociągów z rannymi na froncie wschodnim jak i później z walk w Polsce, zdjęcia poniżej przedstawiają scenkę na dworcu kolejowym w Chojnicach z rannymi w wagonie i pielęgniarkami. Nie chcę przesądzać ale całkiem możliwe, że pan w garniturze stojący tyłem na zdjęciu powyżej to Hans Krüger szef chojnickiego NSDAP, który mimo licznie wydanych wyroków śmierci nigdy nie został skazany a po wojnie był między innymi przewodniczącym Związku Wypędzonych jak i posłem Bundestagu. Ciekawostką jest iż w 1923 r. Krüger wraz z Hitlerem brał udział w puczu monachijskim a co tyczy się naszego miasta jak i powyższej szkoły był współtwórcą list Polaków na podstawie których dokonano rozstrzeliwań w chojnickiej “Dolinie Śmierci”, na listach tych znalazło się również czterech nauczycieli przedstawianej szkoły: Melania Kłopocka, Helena Żuławska, Stanisław Dębc i Łukasz Schulc. Cześć i chwała poległym nauczycielom, na listy trafiały osoby odznaczające się patriotyzmem, zginęli więc za miłość do ojczyzny a to wystarczy by nadać im miano bohaterów, jestem przekonany że dzisiejsza SP 1 nigdy im tego me zapomni.

Krystian Reszczyński

Hans Krüger ur. 1902 w Szczecinku, zm. 1971 w Bonn. Działacz NSDAP, zbrodniarz wojenny, po 1945 przewodniczący Związku Wypędzonych, polityk CDU, poseł Bundestagu i federalny minister ds. wypędzonych. W 1922 ukończył studia prawnicze i nauk politycznych, następnie pracował jako sędzia w Stargardzie i podczas okupacji w Chojnicach (do 1943). 17 października 1939 mianowany na stanowisko Orstgruppenleiter NSDAP w okupowanych Chojnicach nadzorował działania administracji miasta i był sędzią miejscowego sądu. Wydał bardzo liczne wyroki śmierci wobec Polaków za takie czyny, jak np. zbicie okna w domu Niemca, bójkę, przypadkową katastrofę kolejową. Według zeznań świadków Krüger stał ponadto na czele specjalnej komisji, która jesienią 1939 r. zatwierdzała listy Polaków, rozstrzeliwanych następnie bez sądu w chojnickiej „Dolinie Śmierci”. W Polsce rozpoczęto kompletowanie aktu oskarżenia przeciwko Krügerowi w 1964. Pod wpływem opublikowanych w prasie („Der Spiegel”) oskarżeń wobec Krügera kanclerz federalny Ludwig Erhard odwołał go ze stanowiska. Jednak prokuratura niemiecka odmówiła wszczęcia procesu ze względu na brak dowodów winy.

(przypis red.)