☐ Franciszek Żynda – Chojnicki skaut sprzed stulecia

Chojnicki skaut sprzed stulecia

Franciszek Żynda przyszedł na świat 10 października 1892 r. w Owśnicy (powiat kościerski) w rodzinie rolnika Leopolda i Wiktorii z Muchowskich.

Energiczny filomata

Rodzice sprzedali gospodarstwo i zamieszkali z dziećmi w Kościerzynie. Franciszek uczył się w miejscowym progimnazjum, a następnie, w latach 1909-1914, w Królewskim Katolickim Gimnazjum w Chojnicach . Brał aktywny udział w pracach organizacji filomackiej TTZ (Towarzystwo Tomasza Zana); pełnił funkcję bibliotekarza. Zaangażował się również w ruch harcerski. W latach 1913-1914 przewodził tajnej drużynie skautowej w Chojnicach. Po złożeniu egzaminu maturalnego w 1914 r. wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie. Święcenia kapłańskie otrzymał 16 marca 1918 roku. Został wikariuszem w Gdańsku przy Kaplicy Królewskiej, a następnie w Łęgu, gdzie rychło włączył się w nurt działalności narodowej. Wybrano go do Powiatowej Rady Ludowej w Chojnicach, został też delegatem na Polski Sejm Dzielnicowy w Poznaniu (3-5 grudnia 1918 r.).

Przyjaciel młodzieży

Kiedy sprawował posługę duszpasterską w Wielu zainteresował się teatrem kaszubskim. Przyczynił się w 1919 r. do wystawienia sztuki Aleksandra Majkowskiego (wychowanka gimnazjum chojnickiego) „Jak w Koscerznie koscielnygo obrele”. Później został nauczycielem religii w gimnazjum w Wąbrzeźnie (1922-1926). Miał znakomity kontakt z młodzieżą jako dawny filomata i harcerz. Powierzono mu obowiązki generalnego sekretarza Katolickiego Związku Młodzieży Polskiej na Diecezję Chełmińską (KSM). Był cenionym wykładowcą podczas konferencji organizowanych przez urzędy i samorządy. Szczególnie interesował się oświatą pozaszkolną.

Dziekan chełmiński

W kwietniu 1935 r. został proboszczem w Chełmnie. W kolejnym roku przejął obowiązki dziekana dekanatu chełmińskiego. Starał się spopularyzować w diecezji miejscowe sanktuarium maryjne, m.in. przez wydanie „Historii cudownego obrazu Matki Boskiej Bolesnej w Chełmnie” (Wąbrzeźno 1936). Jego rozległe dokonania na niwie życia społecznego i oświatowego zostały docenione przez władze państwowe. Ks. Żynda odznaczony był Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi.

Aresztowany przez Niemców 30 października 1939 r., zamordowany został w Klamrach k. Chełmna 1 listopada 1939 roku.

— Kazimierz Jaruszewski